• Achtergrond

Als Jezus met Nikodemus praat klinkt de Blijde Boodschap bij uitstek: Jezus is de reddende, uitgestoken hand van God, het Licht voor de mensen.

Wij lezen vandaag maar een deel van het gesprek tussen Nikodemus en Jezus. Het is een gesprek dat gekenmerkt wordt door misverstanden. Het deel van de vandaag lezen zou je kunnen lezen als een lijdensvoorspelling, Jezus voorspelt dat Hij zal sterven aan het kruis. Tegelijk is het de blijde boodschap bij uitstek, Jezus is de uitgestoken, reddende hand van God. Hij is het Licht voor de mensen. God redt ons door Jezus van het duister van de dood. Het is moeilijke taal, die Jezus spreekt tegen Nikodemus, en Nikodemus is niet de enige die het niet één, twee, drie begrijpt.

Mozes

Maar het verhaal van de slang uit het Oude Testament helpt ons wel. In het boek Numeri 21,4-9 wordt verteld dat het volk van God in de woestijn ongedurig wordt. Ze geloven niet meer in hun redding, zijn ontevreden over hun eten en betreuren dat ze niet in Egypte zijn gebleven. Voor straf stuurt God giftige slangen. Vol berouw kloppen de Israëlieten bij Mozes aan. In opdracht van God maakt Mozes een koperen slang die hij hoog op een stok in de grond steekt. Iedereen die naar de slang kijkt, geneest. Zo is het ook met Jezus. Iedereen die opkijkt naar zijn kruis zal genezen worden van de zonde, het ongeloof, het gebrek aan vertrouwen in de toekomst (eeuwigheid). Johannes maakt het extra moeilijk om dit in het verhaal te lezen, doordat hij het kruis niet expliciet noemt.

Nikodemus

Nikodemus (overwinnaar van het volk betekent dat) wordt keurig voorgesteld in deze lezing. Hij is een geleerd en invloedrijk man. Alleen de evangelist Johannes vertelt over hem. We horen over hem in de lezing van vandaag en komen hem weer tegen als hij het opneemt voor Jezus in Johannes 7,50. Ook is het deze man die voor een graf zorgt als Jezus is gestorven aan het kruis.(Johannes 19,39) Johannes laat echter in het midden of Nikodemus in Jezus gelooft als in de Mensenzoon, of dat hij Hem slechts ziet als leraar en profeet.

Kunst

1948, Gustav Hagelstange, klei, Duitsland, Paderborn

Twee mannen op een steen.
De één zit helemaal rechtop.
De tweede zit voorover gebogen, in denkhouding.
Hun monden zijn gesloten. Alleen de handen spreken.
Het lijken de handen van Jezus te zijn. Wat zeggen die handen?
De voeten zijn bloot. Blote voeten zijn in de taal van de Middeleeuwen een teken van navolging van Jezus.
Zijn we al zo ver?
Een beeldje om te gebruiken als je met de kinderen nadenkt over wat er nu werkelijk besproken is tussen deze twee mensen.