• Achtergrond

In de gelijkenis van de vijgenboom staat de vijgenboom voor iedere mens. Jezus is de knecht die een goed woordje doet voor de mensen die nog geen vrucht dragen.

In de gelijkenis van de vijgenboom staat de vijgenboom voor iedere mens. Jezus is de knecht die een goed woordje doet voor de mensen die nog geen vrucht dragen. Maar Hij kan alleen maar om nog een kans voor ons bidden, Hij kan niet voorkomen dat er uiteindelijk toch een oordeel geveld zal worden. De boodschap van het Evangelie is dus niet dat de slachtoffers van Pilatus en de doden die verpletterd werden bij de instorting van de toren van Siloam maar heel toevallig getroffen werden. Integendeel, in deze lezing maakt Jezus ons duidelijk dat we allemaal zondaars zijn en leven van genade.
De idee, dat het leed dat iemand treft, diens eigen schuld is zit diep in mensen ingebakken. Horen wij dat iemand ziek wordt, dan zoeken we bijna als vanzelf naar de oorzaak van zijn of haar ziekte. Rookte hij teveel? Was zij te dik, bewoog ze te weinig? Ook ander leed als werkeloosheid, armoede, een ongeluk schrijven we het liefste toe aan iemands eigen toedoen. Psychologisch is dat heel verklaarbaar, zo houden we de wereld overzichtelijk en het leed ver van ons bed. Herhaaldelijk protesteert Jezus echter tegen deze redenering. Deze zondag doet Hij dat door ons erop te wijzen, dat niemand van ons zonder fouten, zonder zonden is. We hebben allemaal de barmhartigheid van God nodig.

Pilatus
Pilatus bestuurde Judea namens de Romeinen vanaf het jaar 26 tot het jaar 37 na Christus. Hij had veel macht en stond direct onder de keizer in Rome. Pilatus had het bevel over de soldaten die de orde moesten handhaven. Ook inde hij de belastingen. Hij kon bepalen dat iemand de doodstraf moest krijgen. De uitdrukking ‘het bloed vermengen met dat van de offerdieren’ zoals dat in de Bijbel staat (maar niet in de navertelling) hoeft niet letterlijk genomen te worden. Vermoedelijk wordt bedoeld dat de Galileeërs net zoals de offerdieren gedood zijn.

Toren van Siloam
De toren van Siloam was een deel van de stadsmuur rond Jeruzalem. Je zou de verwijzing naar deze toren kunnen lezen als een verwijzing naar de komende ineenstorting van Jeruzalem in het jaar 70.

Vijgenboom
De vijgenboom is een populaire boom, die veel voorkomt in Israël. Hij wordt in de Bijbel dan ook vaak genoemd, meestal in één adem met olijfbomen en/of wijstokken.
In het boek Genesis maken Adem en Eva als zij zien dat ze naakt zijn, schorten van de vijgenbladeren.
De profeet Micha beschrijft de vrede die ooit zal heersen op de berg van de Heer: '... Iedereen zal onder zijn wingerd zien of onder zijn vijgenboom, door niemand opgeschrikt.(Micha 4,4)
Ook Jezus verwijst in zijn rede over de laatste dingen naar de vijgenboom: Aan de vijgenboom kun je zien wanneer de zomer in aantocht is, zo moeten de mensen ook de tekenen (verschikkingen) verstaan die aangeven dat het einde van de wereld voor de deur staat. (Marcus 13,28-29)